Fundusze hedgingowe

Fundusze hedgingowe stanowią interesującą grupę inwestycji alternatywnych dających możliwości zarabiania nawet wtedy, gdy na rynku finansowym jest kryzys.

Historia funduszy hedgingowych

Początki funduszy hedgingowych sięgają lat 40. XX wieku, kiedy to powstały pierwsze inwestycje typu hedge fund w Stanach Zjednoczonych. Jednym z pionierów był Alfred W. Jones, który w 1949 roku założył pierwszy fundusz hedgingowy, stosujący strategię dług-krótki. W ramach tej strategii, fundusz kupował akcje, które uważał za niedowartościowane, jednocześnie sprzedając akcje, których oczekiwał spadku wartości. Jones wprowadził również system opłat prowizyjnych opartych na wynikach, co było innowacją wówczas. W kolejnych dziesięcioleciach fundusze hedgingowe zaczęły ewoluować, stosując różne strategie inwestycyjne.

Wraz z rozwojem technologii i rosnącą złożonością rynków finansowych, fundusze hedgingowe zaczęły wykorzystywać coraz bardziej zaawansowane modele matematyczne i technologie informatyczne do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Historia funduszy hedgingowych jest pisana każdego roku.

Cechy funduszu hedgingowego

Fundusze hedgingowe są to prywatne spółki kapitałowe, które sprzedają tytuły uczestnictwa w ofercie niepublicznej. Tego rodzaju fundusze należą do grupy inwestycji alternatywnych. Fundusze hedgingowe są obecnie wyrafinowanymi wehikułami finansowymi, kapitału wysokiego ryzyka stosującymi szereg nowoczesnych strategii inwestycyjnych, gdzie instrumenty stosowane w tradycyjnych strategiach hedgingowych zazwyczaj pełnią rolę pomocniczą. Osiągane przez nie wyniki, są nieskorelowane z wynikami inwestycji tradycyjnych. Impuls rozwojowy, który otrzymały wówczas fundusze hedgingowe spowodował ich dynamiczny rozwój, który trwa do dziś a jego perspektywy wyglądają obiecująco. Aktywa funduszy hedgingowych rosną.

Jak działają fundusze hedgingowe?

Fundusze hedgingowe często zorientowane są na osiąganie zysków rzeczywistych (absolute returns), a nie porównują się z benczmarkami (relative returns).Są one alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Każdy fundusz hedginowy reprezentuje inny model inwestycyjny. Strategie funduszy hedgingowych wykorzystują różne kombinacje lewarowania, krótką sprzedaż, instrumenty pochodne, arbitraż oraz szerokie spektrum aktywów rynkowych. Managerowie funduszy hedgingowych zarządzają aktywami wartymi miliardy dolarów. Fundusze hedgingowe przeznaczone są dla inwestorów poszukujących alternatywnych sposobów lokowania kapitału.

Dywersyfikacja funduszy hedgingowych

Fundusze hedgingowe inwestują różne aktywa z różnych rynków, jak akcje, obligacje, surowce, nieruchomości, metale przemysłowe, metale szlachetne, ropa naftowa, gaz, czy płody rolne. Każde z tych aktywów inaczej zachowuje się w różnych sytuacjach rynkowych. Ceny złota rosną podczas kryzysu i inflacji. W ten sposób uzyskuje się pozytywny efekt dywersyfikacji, która ma kluczowe znaczenie w racjonalnym inwestowaniu.

Strategia hedgingowa inwestowania tego rodzaju funduszy inwestycyjnych daje wyniki nieskorelowane lub ujemnie skorelowane z tradycyjnymi instrumentami finansowymi. Badania empiryczne wykazały, że najbardziej pożądany profil zysku i ryzyka posiada portfel, w którym 50 proc. stanowią udziały funduszy hedgingowych.

Zarabianie na spekulacji

Fundusze typu hedge często (ale nie zawsze) reprezentują grupę inwestycji wysoce spekulacyjnych, częstokroć niczym nie zabezpieczonych. Wysoki poziom lewarowania, stosowanie krótkiej sprzedaży czy instrumentów pochodnych w przypadku funduszu może implikować zwiększony poziom ryzyka tak skonstruowanego portfela. Sprawozdania finansowe funduszy nie podlegają obowiązkowi audytu.

Optymalizacja podatkowa

Fundusze hedgingowe uważane często, jako instytucje finansowe charakterystyczne dla krajów typu offshore o liberalnych regulacjach i niskich podatkach są najczęściej zarządzane z renomowanych centrów finansowych. Większość europejskich funduszy hedgingowych jest zarządzana z Londynu. Natomiast najwięcej funduszy jest zarejestrowanych w USA, niejednokrotnie w stanie Delware znanym z niskich podatków. Alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi interesują się instytucje nadzoru.

Fundusz hedge i jego specyfika

Fundusze hedgingowe wyróżniają się działalnością jako spółki inwestycyjne. Celem ich działalności jest pomnażania powierzonego im kapitału bez względu na sytuacje na rynku finansowym. Podmioty te mogą przyczynić się do zwiększenia płynności rynku, gdyż zarządzający mają większą skłonność do wkładania kapitału w ryzykowny i zmienny rynek, przez co absorbują skoki rynkowe. Fundusze te mogą także przyczyniać się do uaktywnienia się spekulantów, skłonnych do przejęcia ryzyka, co determinuje wzrost obrotów na rynkach pozagiełdowych, jak też rynku instrumentów pochodnych a tym samym podziału ryzyka rynkowego na większą ilość uczestników.
Menadżerowie funduszy hedge fund, koncentrując się na zarządzaniu inwestycjami, najczęściej stosują outsourcing czynności pomocniczych do firm zewnętrznych - administratorów funduszy. Administratorzy dla wielu rodzajów funduszy świadczą różne usługi, wyceniają tytuły uczestnictwa funduszu, świadczą usługi doradztwa, raportowania i obsługi klientów.

Najpopularniejsze strategie funduszy hedgingowych

Zarządzanie funduszem hedgingowym wymaga nadzwyczajnych kwalifikacji. Cechą charakterystyczną funduszy hedgingowych jest odmienny sposób inwestowania. W strategiach inwestycyjnych funduszy hedgingowych, zarządzający stosują szeroki zakres instrumentów i technik opartych na:

• krótkiej sprzedaży,
• lewarowaniu,
• arbitrażu,
• instrumentach pochodnych,
• wykorzystywaniu zdarzeń nadzwyczajnych (fuzje, przejęcia, wykup akcji, zyski lub straty nadzwyczajne, bankructwa),
• inwestowaniu w spółki z problemami finansowymi,
• inwestowaniu w trudne wierzytelności,
• analizie globalnych trendów ekonomicznych,
• wykorzystywaniu potencjału rynków wschodzących.

Od wybranego zakresu technik zależą cechy funduszu a od nich zależy wartość tytułów uczestnictwa funduszu. Cechą charakterystyczną funduszy hedgingowych jest uniwersalizm w zakresie inwestowania.

Firma VAN Hedge Fund Advisors, LLC z Nashville, USA wyróżnia 18 podstawowych rodzajów strategii, które sytuuje w czterech grupach.

 I. Strategie hedgingowe Market Neutral Group (Grupa strategii rynku neutralnego)

    I.1. Equity market neutral (Neutralny rynek akcji)
Zarządzający funduszami inwestuje podobną ilość kapitału w długą i krótką pozycję w udziałowych papierach wartościowych (akcje), z niską ekspozycją na ryzyko jednej z pozycji: +/- 20%. Długie pozycje są zajmowane w papierach, dla których jest oczekiwany wzrost, a krótkie w papierach, dla których oczekiwany jest spadek wartości. Często przy podejmowaniu decyzji bierze pod uwagę dane fundamentalne spółki i jej przewidywany rozwój.
    I.2. Event Driven (Wykorzystanie zdarzeń nadzwyczajnych)
Zarządzający inwestuje w papiery wartościowe spółek, w stosunku do których spodziewa się zmiany ceny w krótkim czasie, spowodowanej wydarzeniem nadzwyczajnym, np. bankructwem, restrukturyzacją, fuzją, przejęciem, wykupem akcji, zmianą ratingu spółki lub nadzwyczajnych wyników finansowych. W ramach tej podgrupy występują trzy strategie.
        I.2.1. Distressed Securities (Inwestycje w papiery wartościowe spółek w trakcie procesu restrukturyzacji finansowej).
Najpopularniejsze strategie funduszy tego rodzaju polegają na tym, że zarządzający funduszami zajmuje długą lub krótką pozycję w obligacjach lub/i akcjach spółek, zagrożonych bankructwem. Z powodu trudnej sytuacji, zarządzający może nabywać papiery wartościowe tych spółek z dużym dyskontem. Jeżeli spółka przetrwa kryzys i zacznie się rozwijać, wzrośnie wartość jej akcji. Również zyskowne może okazać się nabycie nie podporządkowanego długu bankrutującej spółki po cenie niższej, niż jej wartość likwidacyjna. Inna strategia polega na zajmowaniu krótkich pozycji w akcjach spółek w trudnej sytuacji finansowej. W przypadku dalszego pogorszenia się sytuacji takiej spółki i w efekcie spadku cen akcji wynik krótkiej sprzedaży będzie stanowić zysk funduszu. Inna strategia to jednoczesne kupowanie trudnego długu i krótka sprzedaż akcji spółki. Cena takiego długu jest zazwyczaj zaniżona. Jeżeli sytuacja spółki ulegnie poprawie to wzrosną ceny jej długu i akcji. W efekcie zostanie osiągnięty zysk z odsetek na depozycie z krótkiej sprzedaży oraz długu. Jeżeli pozycja finansowa spółki pogorszy się, to wartość akcji spadnie bardziej, niż długu, ponieważ ma on większy priorytet w procesie upadłościowym.
        I.2.2. Merger Arbitrage (Arbitraż fuzji i przejęć)
Menadżerowie zarządzający funduszami hedgingowymi dokonują inwestycji w spółki, które ogłosiły lub, dla których jest przewidywana fuzja. Typowa inwestycja to zajęcie długiej pozycji w akcjach spółki przejmowanej i krótkiej - w akcjach spółki przejmującej.
        I.2.3. Special Situations (Wykorzystanie sytuacji specjalnych)
Strategia hedgingowa inwestowania polega na tym, że zarządzający zajmuje długie i krótkie pozycje w akcjach i obligacjach spółek, aby wykorzystać przewidywane sytuacje nadzwyczajne, np. wykup akcji lub obligacji, zmiana ratingu, restrukturyzacja czy zyski/straty nadzwyczajne.
    I.3. Market Neutral Arbitrage (Arbitraż rynku neutralnego)
Zarządzający funduszami wykorzystuje nieefektywność rynku przez zajmowanie długich i krótkich pozycji. Przez dobieranie parami długich i krótkich pozycji, ryzyko rynkowe jest znacznie zredukowane, co ma wpływ na ryzyko portfela, który jest nisko skorelowany z rynkiem i posiada niski współczynnik beta. Do tej podgrupy zakwalifikowano następujące strategie:
        I.3.1. Convertible arbitrage (Arbitraż zamiennych papierów wartościowych)
Zarządzający funduszami kupuje obligacje zamienne na akcje i dokonuje krótkiej sprzedaży akcji tej spółki o podobnej wartości, licząc na różnice wyceny opcji wymiany. Ta strategia jest silnie uzależniona od zmienności rynku, będącej ważnym czynnikiem wyceny opcji. Dodatkowymi przychodami funduszu są odsetki od obligacji.
        I.3.2. Fixed Income Arbitrage (Arbitraż papierów wartościowych o stałym dochodzie)
Zarządzający alternatywnymi funduszami zajmuje przeciwstawne pozycje w papierach o stałym dochodzie, jakimi są obligacje i instrumentach pochodnych na te papiery (kontraktach terminowych). Zysk tej strategii wynika z różnic w wycenie tych instrumentów. Tego rodzaju fundusze opierają się na przewidywaniach rozwoju sytuacji na rynku długu.
        I.3.3. Statistical Arbitrage (Arbitraż statystyczny)
Zarządzający używa metod statystycznych, aby określić aktualną relację wartości różnych papierów wartościowych do średnich historycznych. Jeżeli różnica odchyleń standardowych ich wartości rynkowych jest znaczna to istnieje szansa realizacji zyskownego arbitrażu. Przykładem takiej strategii może być zajęcie przeciwstawnych pozycji w akcjach dwóch firm tej samej branży. Jej wadą jest brak pewności, że historyczne relacje cen będą mieć odniesienie w przyszłości.

II. Strategie hedgingowe Long/short equity group (Grupa strategii długich i krótkich pozycji w akcjach)

    II.1. Agressive Growth (Spółki silnie wzrostowe)
Zarządzający inwestuje w spółki, dla których przewiduje duży przyrost zysku na akcję. Może brać on pod uwagę czynniki fundamentalne lub inwestować w akcje na bazie analizy technicznej. Zarządzający stosujący tą strategię generalnie pomija krótką sprzedaż, zwykle zajmując długie pozycje. Agressive growth jest funduszem kapitału wysokiego ryzyka inwestycyjnym przeznaczonym dla inwestorów akceptujących ryzyko.
    II.2. Opportunistic (Wykorzystanie okazji inwestycyjnych)
Podejście zarządzającego do inwestycji zmienia się cały czas, tak aby jak najlepiej wykorzystać nadarzające się okazje na rynku. W efekcie charakterystyka portfela, jak klasa aktywów, rynek itp. ulegają ciągłym zmianom.
    II.3. Short Selling (Krótka sprzedaż)
Zarządzający zarządza krótką pozycją netto swego portfela, utrzymując znacznie większą wartość pozycji krótkich, niż pozycji długich. Krótkie pozycje są zajmowane w papierach wartościowych, dla których oczekiwany jest przewiduje spadek ich wartości, co ma wpływ na wyniki funduszu inwestycyjnego. Zajmowanie krótkiej pozycji polega na pożyczaniu papierów wartościowych od brokera i natychmiastowej odsprzedaży na rynku. Zamknięcie pozycji polega na zakupie tych papierów na rynku i oddaniu ich brokerowi. Jeżeli cena papierów wartościowych spadła to zarządzający osiąga zysk równy różnicy między ceną sprzedaży i ceną nabycia papierów wartościowych. Konsekwentnie, jeżeli cena papierów wartościowych wzrośnie, zarządzający ponosi stratę stanowiącą różnicę miedzy ceną kupna i sprzedaży. Krótka sprzedaż jest stosowana dla papierów wartościowych uważanych za przewartościowane.
    II.4. Value (Wartość wewnętrzna)
Często stosowana strategia hedgingowa. Dobór akcji jest przeprowadzany według kryterium relacji ich ceny do wartości wewnętrznej firmy. Zarządzanie funduszem polega na tym, że zarządzający zajmuje długą pozycję w akcjach, które uważa za niedowartościowane i krótką pozycję w akcjach przewartościowanych.

III. Strategie hedgingowe Directional Trading Group (Grupa strategii ukierunkowanych)

    III.1. Futures (Kontrakty terminowe)
To fundusz instrumentów pochodnych. Zarządzający zajmuje różne pozycje w kontraktach terminowych i opcjach na międzynarodowych rynkach towarowych, walutowych i stóp procentowych. Różne modele podejmowania decyzji inwestycyjnych pozwalają na identyfikację sygnałów kupna i sprzedaży. Dzięki dźwigni finansowej mogą one osiągać wysokie zyski ale należą również do ryzykownych wehikułów inwestycyjnych.
    III.2. Macro (Wykorzystanie trendów makroekonomicznych)
Zarządzający konstruuje portfel oparty na ocenie globalnych trendów ekonomicznych, uwzględniając takie czynniki, jak stopy procentowe, politykę ekonomiczną, inflację itp. Zamiast skupiać się na pojedynczych spółkach, zarządzający poszukuje możliwości osiągnięcia zysku wynikającego ze zmian cen określonej klasy aktywów.
    III.3. Market Timing (wykorzystanie trendów rynkowych)
Zarządzający wykorzystuje krótkoterminowe ruchy na różnych rynkach lub ich segmentach i w zależności od tego przesuwa kapitał między inwestycjami funduszu z jednego segmentu do drugiego, aby osiągnąć zysk lub uniknąć straty.

IV. Strategie hedgingowe Specialty Strategies Group (Grupa strategii specjalnych)

    IV.1. Emmerging Markets (Rynki wschodzące)
Zarządzający inwestuje w papiery wartościowe emitowane przez firmy i państwa z niżej rozwiniętymi systemami ekonomicznymi (mierzonymi PKB). Przykład Ameryka Południowa, Azja, Bliski Wschód, Europa Wschodnia.
    IV.2. Income (Spółki osiągające aktualnie dochody)
Zarządzający inwestuje w papiery wartościowe, kierując się w przede wszystkim aktualnymi zyskami spółek.
    IV.3. Multi Strategy (Stosowanie wielu strategii)
Zarządzający stosuje kilka rodzajów strategii jednocześnie. Względny udział danej strategii może się zmieniać cały czas. Każda strategia odgrywa znaczącą rolę w konstrukcji portfela.