Konto osobiste jest rachunkiem bankowym prowadzonym dla osoby fizycznej. Zasady prowadzenia rachunków bankowych reguluje ustawa Prawo Bankowe oraz regulaminy wewnętrzne banków.
Rodzaje kont bankowych
Konto bankowe czyli rachunek bankowy może być prowadzony w złotych i w walutach obcych.
Bank ma prawo dysponować powierzonymi mu środkami pieniężnymi, jednocześnie jest zobowiązany do zachowania najwyższej staranności w zakresie ich bezpieczeństwa.
Istnieją następujące rachunki (konta) bankowe:
- - bieżące,
- - pomocnicze,
- - lokat terminowych,
- - oszczędnościowe.
Bank otwiera rachunek po zawarciu umowy z klientem na piśmie. Umowa rachunku bankowego określa:
- - strony umowy,
- - rodzaj otwieranego rachunku,
- - walutę, w jakiej rachunek jest prowadzony,
- - czas, na jaki rachunek został otwarty,
- - wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany,
- - sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku,
- - terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek,
- - wysokość prowizji i opłat,
- - terminy realizacji zleceń,
- - zakres odpowiedzialności banku,
- - zasady dokonywania zmian umowy,
- - sposób i termin i warunki wypowiedzenia lub rozwiązania umowy.
Środki pieniężne na koncie bankowym mogą być oprocentowane. Naliczone odsetki są dopisywane do salda rachunku. Przy obliczaniu odsetek przyjmuje się, że rok liczy 365 dni.
Bank może prowadzić konto dla jednej lub kilku osób fizycznych (rachunek wspólny).
Rachunek bieżący - określany również mianem rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (ROR) służy do przeprowadzania bieżących rozliczeń klienta z wykorzystaniem środków, które wpływają na ten rachunek, np. w tytułu wynagrodzeń. Klient może regulować bieżące zobowiązania poprzez każdorazowe dyspozycje lub na podstawie stałego zlecenia.
Kilient może z ROR dokonywać wypłat gotówkowych lub spłacać zadłużenie na karcie kredytowej.
Dyspozycje na rachunku bieżącym mogą być skąldane osobiście w placówce banku, telefonicznie lub przy pomocy Internetu.
Rachunek bieżący jest rachunkiem awista, gdyż środki na nim zgromadzone są wypłacane klientowi na jego żadanie. Oprocentowanie środków zgromadzonych na takim rachunku jest zazwyczaj niskie lub nie są one oprocentowane.
Środki zgromadzone na rachunku bankowym są objęte gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego do wysokości 100.000 euro. Gwarantowane są imienne depozyty złotowe oraz walutowe:
- - osób fizycznych,
- - osób prawnych, w tym jednostek samorządu terytorialnego,
- - jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną,
- - szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
Wielkość kwoty gwarantowanej obliczana jest od sumy środków ulokowanych na wszystkich rachunkach w danym banku (np. bieżących, terminowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych). W przypadku rachunku wspólnego na każdego ze współposiadaczy przypada odrębna suma gwarantowana do wysokości 50.000 euro. Osoba małoletnia może posiadać rachunek oszczędnościowy, a po ukończeniu 13 lat dysponować środkami pieniężnymi znajdującymi się na tym rachunku, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jej przedstawiciel ustawowy.
Posiadacz rachunku bankowego może ustalić pełnomocnika, określając jego zakres pełnomocnictwa. W tym celu wymagane jest oświadczenie na piśmie, złożone w obecności pracownika banku lub notariusza. Pełnomocnictwo może obejmować wszystkie czynności bankowe, do jakich jest uprawniony właściciel, można też wprowadzić pewne ograniczenia. Jednak pełnomocnik nie może: udzielać pełnomocnictw innym osobom, zamknąć rachunku, dokonywać zmiany warunków umowy, jak również jej wypowiedzenia, składania dyspozycji na wypadek śmierci, składania wniosku o udzielenie kredytu lub pożyczki, składania wniosku o wydanie karty bankowej.
Pełnomocnictwo może być w każdej chwili odwołane przez mocodawcę. Tu również jest wymagana forma pisemna.
Limit kredytowy w koncie
Limit kredytowy w koncie (rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowym), czyli kredyt odnawialny, stanowi możliwość zadłużenia się do wysokości ustalonej w umowie między klientem a bankiem. W ramach limitu klient może wypłacić gotówkę z rachunku, dokonać płatności kartą bankową lub wykonać przelew, mimo że saldo konta jest ujemne. Dokonując wpłaty klient zmniejsza kwotę kredytu, a każda wypłata zmniejsza go. Zadłużenie podlega oprocentowaniu. Gdy saldo konta jest dodatnie bank może naliczać na rzecz klienta odsetki od tego salda, jeżeli umowa tak przewiduje.
Limit kredytowy powiększony o dodatnie saldo na rachunku stanowi wolne środki postawione do dyspozycji.
Zazwyczaj bank nalicza odsetki od zadłużenia co miesiąc, a kredyt jest automatycznie odnawiany po roku. Z tego tytułu bank pobiera prowisję stanowiącą najczęściej 1,0-2,0 proc. dopuszczalnego salda zadłużenia.
Klient może zrezygnować z kontynuowania umowy. Musi to uczynić odpowiednio wcześniej przez upływem okresu kredytowania przypadającego w każdą rocznicę zawarcia umowy. Jeżeli nie złoży odpowiedniego oświadczenia woli w wymaganym czasie i nie naruszył wcześniej warunków umowy, bank automatycznie przedłuży umowę na kolejny rok. Wcześniejsze jej rozwiązanie przez upływem kolejnego roku nie wchodzi w rachubę.
Warunkiem uzyskania kredytu w koncie jest posiadanie rachunku, który jest regularnie zasilany. Wysokość kredytu jest uzależniona od wielkości wpływów, obciążeń osobistych, dochodów na osobę w rodzinie, rodzaju umowy o pracę. Banki wymagają najczęściej co najmniej półrocznego stażu klienta, jednak są takie, które skracają ten okres.
Zaletą kredytu odnawialnego w porównaniu z pożyczką jest to, że odsetki za limit w rachunku naliczane są jedynie od wykorzystanej kwoty. Zatem taki kredyt jest doskonałym zabezpieczeniem płynności domowego budżetu, co ma znaczenie przy nieregularnych dochodach. W praktyce, kredyt odnawialny w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym bywa często tańszy, niż pożyczka gotówkowa.
Należy dodać, że taka forma zadłużenia wymaga od zadłużającego się dużej dyscypliny. Po wejściu w zadłużenie klient łatwo przyzwyczaja się do tego stanu rzeczy i traktuje istniejące wolne środki, jako te, którymi może dysponować, tak jakby stanowiły one saldo dodatnie.