W określonym otoczeniu rynkowym oddziałuje na każde przedsiębiorstwo, zależnie lub niezależnie od siebie, wiele czynników, na które ono nie ma większego wpływu. Te jednak wpływają na jego sytuację ekonomiczną.
Zależą one od miejsca funkcjonowania firmy, instytucji nadzoru, systemu prawnego, kontrahentów, lokalnej i globalnej sytuacji gospodarczej, sytuacji politycznej, rynków finansowych, sytuacji społeczną, oddziaływania czynników naturalnych.
Koniunktura w gospodarce. Warunki prowadzenia firmy zależą w od koniunktury w gospodarce krajowej oraz światowej. Kiedy następuje szybki wzrost PKB przedsiębiorstwa uzyskują wysoką rentowność sprzedaży, kapitałów i aktywów. Podczas dekoniunktury lub stagnacji sytuacja podmiotów gospodarczych pogarsza się, niektóre bankrutują.
Polityka gospodarcza rządu ma duży wpływ na rozwój gospodarki. Poprzez rozluźnienie swobody gospodarowania przedsiębiorstwa uzyskują nowe szanse rozwoju i w konsekwencji wzrost konkurencyjności ich produktów. Jeżeli jednak rząd nie potrafi właściwie prowadzić polityki gospodarczej to przedsiębiorstwa tracą możliwości rozwoju i popadają w problemy.
Istotnym czynnikiem rozwoju gospodarki jest polityka podatkowa. Nakładanie przez rząd na przedsiębiorstwa dużych obciążeń fiskalnych hamuje ich rozwój. Ponadto ważne jest aby prawo podatkowe było jasne i spójne a urzędy skarbowe należycie traktowały podatników. Zła wola urzędników skarbowych i brak jednoznacznej wykładni prawnej powoduje ogromne straty wśród przedsiębiorstw i gospodarce krajowej.
Sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstwa w znaczącym stopniu zależy też od koniunktury w branży. W przypadku spadku popytu produkty lub usługi branży przedsiębiorstwa jego warunki sprzedaży pogarszają się, przez co szybko traci on płynność finansową.
Aby przedsiębiorstwo mogło z powodzeniem sprzedawać swoje produkty, w dobrej sytuacji ekonomicznej muszą być też jego klienci. Od tego zależy czy będą oni kupować i płacić terminowo. Nawet niewielkie opóźnienia w otrzymywaniu należności mogą zachwiać płynnością finansową przedsiębiorstwa i doprowadzić do bankructwa.
Na koszty produkcji oddziałuje bezpośrednio sytuacja na rynku materiałów zaopatrzeniowych. Wzrost cen surowców może przyczynić się do spadku rentowności produkcji a nawet poniesienia straty operacyjnej.
Energia jest istotnym czynnikiem kosztowym w przedsiębiorstwie. Notowania surowców energetycznych oraz energii podlegają ostatnio dynamicznym zmianom, jeżeli wzrastają to ma to negatywny wpływ na wyniki działalności operacyjnej i w konsekwencji zysk jak również konkurencyjność cenową przedsiębiorstw.
Mogą nastąpić też przerwy w dostawie energii lub jej nośników, jak gazu. Polska nie jest importerem ropy naftowej i gazu. Jesteśmy zdani na energię z elektrowni węglowych, które mogą nie sprostać potrzebom rosnącego zapotrzebowania. Przy niskim poziomie dywersyfikacji dostawców surowców energetycznych mogą mieć miejsce ograniczenia lub wstrzymanie ich dostaw, co zakłóci produkcję.
Na koszt pieniądza ma wpływ poziom stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej NBP - im wyższe tym droższe są kredyty. To podnosi koszty finansowe i pogarsza wynik finansowy.
Wielką bolączką polskich przedsiębiorców jest niestabilność i kiepska jakość prawa. Złe prawo pełne błędów oraz ciągle jego zmiany destabilizują sytuację prawną przedsiębiorstwa. Trudno w takiej sytuacji planować rozwój firmy.
Przedsiębiorstwo przeprowadzające zakupy komponentów lub sprzedaż towarów i usług z zagranicą i rozliczające się w walutach obcych jest narażone na ryzyko kursowe. Umocnienie się złotego może przynosi straty na działalności eksportowej. Z drugiej strony, jego osłabienie oznacza wzrost kosztów importu. Osłabienie złotego oznacza dla każdego podmiotu wzrost kosztów paliw.
Przedsiębiorstwo jest niezmiennie narażone na ryzyko spadku cen jego produktów lub usług. Może to wynikać ze wzrostu konkurencji lub pojawienia się nowocześniejszych produktów. Zatem istniejące produkty podlegają starzeniu i są wypychane przez nowocześniejsze.
Przedsiębiorstwa funkcjonujące w gospodarce rynkowej funkcjonuje w wysoce konkurencyjnym otoczeniu. Występuje tu ryzyko konkurencji ze strony przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych. Na rynku pojawiają się podmioty oferujące wyroby po konkurencyjnych cenach. Znikło wiele barier wraz z wejściem Polski do UE. Aby sprostać konkurencyjności przedsiębiorstwo może być zmuszone do obniżki swoich cen, a to odbije się niekorzystnie na wyniku finansowym.
Nie we wszystkim aspektach jest korzystne nasze członkostwo w Unii Europejskiej. Kraj nasz zobowiązał się do wprowadzenia ograniczeń produkcji w niektórych segmentach gospodarki. Może to wpłynąć nie pełne wykorzystanie potencjału przedsiębiorstwa. Otwarcie naszego rynku zwiększa konkurencję dla naszych przedsiębiorstw ze strony firm zagranicznych.
Żyjemy w okresie dynamicznych zmian klimatycznych, którym towarzyszą kataklizmy pogodowe. Powodzie, susze, osunięcia ziemi, trzęsienia ziemi mogą zniszczyć znaczną część majątku przedsiębiorstwa, zakłócić dostawy towarów i energii. W efekcie może zmniejszyć się sprzedaż i wzrosnąć koszty produkcji, z negatywnymi konsekwencjami na wynik finansowy.