Cypr, wyspa Afrodyty, to miejsce, gdzie od zarania dziejów kwitł handel między kupcami z trzech kontynentów: Europy, Azji i Afryki. Władze tego kraju umiejętnie wykorzystały strategiczną lokalizację Wyspy.
Przemyślana polityka gospodarcza
W połączeniu z rozwiniętą infrastrukturą, liberalną polityką gospodarczą, pozytywnym nastawieniem do inwestorów zagranicznych, stabilizacją makroekonomiczną, stabilnym i przyjaznym otoczeniem biznesu, w tym korzystnym opodatkowaniem, Cypr stanowi idealne miejsce dla rozwoju lokalnego i międzynarodowego biznesu.
Cypr to suwerenne państwo z systemem rządów prezydenckich i demokracji parlamentarnej. Członkiem Unii Europejskiej jest od 1 maja 2004 r. Cypryjska gospodarka jest oparta na systemie wolnorynkowym. Od 130 lat funkcjonuje tu wywodzący się z Anglii, system prawny common law, z orzecznictwem opartym na precedensach.
Dążeniem rządu Cypru jest rozwój zdywersyfikowanego sektora usługowego, dającego obecnie 75 proc. PKB. Stworzono wyjątkowo korzystne warunki dla inwestycji zagranicznych o wysokim poziomie technologicznym działających samodzielnie jak i tworzenia spółek z firmami cypryjskimi - „joint ventures". W ten sposób stać się one istotnym czynnikiem transferu nowoczesnych technologii. Państwo jest ukierunkowane na przyciąganie inwestycji w sektorach nowoczesnych, technologii oraz stymulujące działalność badawczo-rozwojową. Największe zainteresowanie budzą takie dziedziny jak IT, teletechnika, biotechnologia i nauki medyczne, a zwłaszcza genetyka. W celu zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej, Cypr na swojej drodze do Unii Europejskiej zliberalizował szereg regulacji natury prawnej, podatkowej, finansowej i administracyjnej zarówno w odniesieniu do potencjalnych inwestorów z krajów Unii, jak też z krajów trzecich. W rezultacie tych reform zagraniczne podmioty mogą obecnie inwestować w większość sektorów gospodarki obejmując nawet 100 proc. udziałów, przy relatywnie niskim progu minimalnych nakładów kapitałowych. Nieliczne ograniczenia dotyczą dziedzin takich, jak działalność developerska, niektóre dziedziny systemu szkolnictwa, obsługa naziemna w portach lotniczych, telekomunikacja, usługi pocztowe, ubezpieczenia rolnicze, produkcja i dystrybucja energii elektrycznej,
Cypr jest miejscem coraz większego zainteresowania inwestorów zagranicznych, co należy zawdzięczać rozumnej polityce władz przyjaznej inwestorom zagranicznych. Efektem tego jest wzrost bezpośrednich inwestycji zagraniczne wzrosły w 2005 roku do 1,3 mld euro tj. o 50 proc. więcej, niż w roku poprzednim. Aż 90 proc. tych inwestycji pochodziło z krajów europejskich i dotyczyło głównie przedsięwzięć dotyczących handlu, usług finansowych i obrotu nieruchomościami. Wartość bezpośrednich inwestycji z Polski stanowiła zaledwie 10 proc. wszystkich inwestycji zagranicznych na Cyprze. Priorytet mają dziedziny przemysłu o niskiej pracochłonności, oparte na wiedzy. Stąd duże szanse ekspansji na Cypr mają w szczególności firmy wykorzystujące najnowocześniejsze technologie.
Ze względu na mały rynek lokalny oraz bardzo niskie bezrobocie Cypr nie jest zainteresowany lokowaniem u siebie dużych przedsiębiorstw produkcyjnych. Jego celem jest utrzymanie i wzmocnienie roli „europejskiego centrum biznesu". Dlatego też działania są ukierunkowane na rozbudowę infrastruktury do świadczenia szerokiego zakresu usług biznesowych sprzyjających współpracy krajów Unii Europejskiej z krajami trzecimi - w szczególności z regionem Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i krajów arabskich. Niezwykle istotnym wydarzeniem na drodze integracji gospodarki cypryjskiej z unijną a także uatrakcyjnienia państwa.
Dzięki przystąpieniu do Unii Europejskiej zwiększył się dostęp do rynku cypryjskiego dla inwestorów zagranicznych. Obecnie mogą oni korzystać nie tylko z wyjątkowej lokalizacji wyspy - na styku Europy, Afryki i Bliskiego Wschodu - lecz także z atrakcyjnej infrastruktury biznesowej w tym korzystnej polityki fiskalnej oraz systemu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dlatego też, Cypr jest wyjątkowo korzystnym miejscem dla międzynarodowych przedsiębiorstw, szczególnie holdingów, Implementacja prawa unijnego pozwoliła na wykreowanie warunków prowadzenia transparentnej działalności podmiotów zarejestrowanych na Cyprze.
Akcesja do Unii Europejskiej wpłynęła na wprowadzenie pozytywnych zmian w sektorze finansowym. Oferta banków komercyjnych staje się coraz bardziej atrakcyjna i bogata do małych i średnich przedsiębiorstw, które dominują w gospodarce Cypru. Niska i stabilna podstawowa stopa procentowa banku centralnego daje możliwość uzyskania tanich kredytów inwestycyjnych.
Nie bez znaczenia są warunki naturalne, łagodny ciepły klimat, piękne morze, co zachęca do przebywania na wyspie. Kraj ten posiada wysokie europejskie standardy funkcjonowania instytucji społecznych i publicznych, a także najwyższym wśród krajów nowej Unii poziomem i stylem życia. Dowodem tego jest osiągnięcie wartości PKB na jednego mieszkańca, liczonego według siły nabywczej na poziomie 83 proc. średniej unijnej. Dla porównania wartość tego wskaźnika dla Polski wynosi 50 proc.
Ogromna ilość Cypryjczyków posiada bardzo dobre przygotowanie zawodowe i doświadczenie w dziedzinie prawa, bankowości, finansów, podatków czy zarządzania biznesem. Wynika to z faktu wysokiego odsetka ludności z wyższym wykształceniem, zdobytego m.in. na najlepszych światowych uczelniach. Stąd także nie ma barier w zakresie komunikacji w najważniejszych językach świata.
Cypryjski sektor usług dysponuje pełną paleta usług związanych z obsługą międzynarodowego biznesu. Należą do nich usługi bankowe, consultingowe księgowe, audytorskie, informatyczne, projektowe, edukacyjne, inżynierskie, prawne, frachtowe, opieki zdrowotnej i marketingowe. Dobrze rozwiniety system bankowy, gdzie oprócz banków krajowych funkcjonują oddziały 30 międzynarodowych banków, ułatwia dokonywanie transgranicznych transakcji płatniczych i operacji finansowych. . Istotną zaletą cypryjskiego systemu bankowego jest brak ograniczeń w transferowaniu środków pieniężnych poza Unię Europejską. Szeroki zakres usług księgowych opartych ma Międzynarodowych Standardach Rachunkowości oraz profesjonalnie funkcjonujący sektor finansowy to niezaprzeczalne atuty przemawiające za traktowaniem Cypru, jako kraju spełniającego światowe standardy finansowe.
To czego nasi przedsiębiorcy mogą pozazdrościć Cypryjczykom oraz firmom zagranicznym robiącym interesy na Cyprze to kompetentna i przyjazna administracja gospodarcza, służąca radą, nastawiona na wspomaganie przedsiębiorców. Niewielka ingerencja państwa i wynikająca z tego mała ilość kontroli powoduje, że prowadzenie biznesu na Cyprze nie jest tak trudne i kosztowne, jak w niektórych krajach. Trzydzieści lat doświadczenia, jako centrum usług biznesowych, finansów, usług frachtowych. pozwoliło na wypracowanie odpowiednich wzorców i wytworzenie pozytywnego klimatu dla robienia intratnych interesów.
System podatkowy
Od lat system podatkowy Cypru wzbudzał wiele emocji, stąd powstało wiele mitów i legend na ten temat. Dziś Cypr, jako równoprawny członek Unii Europejskiej posiada system podatkowy zgodny z prawem wspólnotowym. Faktycznie Cypr posiada bardzo korzystny i przyjazny system podatkowy i jest on w pełni zharmonizowany z prawem wspólnotowym oraz regulacjami OECD. Jest faktem, że stawki podatkowe dla przedsiębiorstw (CIT) na Cyprze, są najniższe w Unii Europejskiej, lecz w żadnym wypadku nie należy jednak dłużej traktować Cypru jako kraju offshore lub jako tzw. „raju podatkowego". Niskie podatki są skutkiem właściwych regulacji wewnętrznych i nastawieniem państwa na maksymalizację obrotów handlowych, wynikających z otwarcia na świat. Sprzyja temu system międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych z ponad 40 krajami, w tym także i z Polską. Elementem działań władz Cypru, mających na celu stworzenie transparentnych reguł gry, jest wprowadzenie wymaganych, międzynarodowym prawem regulacji zapobiegających wprowadzaniu do obrotu środków pieniężnych pochodzących z nielegalnych źródeł, określane mianem „prania brudnych pieniędzy". Procedury wymagane dyrektywami unijnymi są zaimplementowane w instytucjach finansowych i innych podmiotach, gdzie taki proceder mógłby mieć miejsce. Nowe prawo obowiązuje w jednakowym stopniu rezydentów i podmioty zagraniczne. Obecny system podatkowy i bankowy - w pełni zgodny z międzynarodowymi standardami stawia Cypr wśród krajów godnych najwyższego zaufania dla prowadzenia biznesu.
Obowiązkowi podatkowemu na Cyprze podlegają osoby mające status Cypryjskiego Rezydenta Podatkowego. W przypadku przedsiębiorstw, są to te podmioty, które posiadają zarząd na Cyprze i są kontrolowane z terytorium Cypru. Każda firma spełniająca to kryterium jest zobowiązana do płacenia na Cyprze podatku CIT - 10 proc. - od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Tu należy dodać, że po zastosowaniu odpowiedniej optymalizacji można jego efektywną stawkę obniżyć lub nawet sprowadzić praktycznie do zera. Warto w takim przypadku skorzystać z pomocy lokalnej firmy doradztwa podatkowego. Stąd wynika, że Cypr posiada także najniższe efektywne stawki podatkowe w całej Wspólnocie.
Firmy posiadające na Cyprze jedynie zakład, lecz nie będące Cypryjskimi Rezydentami Podatkowymi - uiszczają lokalny podatek CIT tylko od części dochodu, generowanej na Cyprze. Z kolei firmy, które są zarejestrowane na Cyprze, lecz nie posiadają tam formalnego zarządu nie są płatnikiem CIT w tym kraju.
W zakresie inwestycji kapitałowych obowiązują niezwykle korzystne regulacje dotyczące udziałowców oraz obligatariuszy. I tak, dywidendy oraz odsetki od obligacji, które są wypłacane przez cypryjskie spółki swoim udziałowcom - niebędącymi cypryjskimi rezydentami są zwolnione z „podatku u źródła" (witholding tax). Z kolei zyski kapitałowe wynikające z własności środków trwałych znajdujących się na Cyprze a także zyski wynikające ze sprzedaży akcji spółek nie notowanych na giełdzie są obciążone zryczałtowanym podatkiem w wysokości 20 proc. Zwolnieni z podatku od zysków transakcyjnych są inwestorzy „grający" na cypryjskiej giełdzie papierów wartościowych.
W przypadku dywidend wypłacanych przez zagraniczną firmę na rzecz firmy cypryjskiej mającej statut Cypryjskiego Rezydenta Podatkowego ma zastosowanie zwolnienie z podatku, jeżeli podmiot cypryjski posiada, co najmniej 1% udziałów w kapitale zakładowym firmy zagranicznej. Opodatkowaniem nie są objęte też wpływy z tytułu opłat licencyjnych (royalities) świadczone przez zagranicznych licencjobiorców.
Cypr to także świetna lokalizacja dla firm holdingowych., co potwierdzają dane statystyczne. Holding po zapłaceniu 10-procentowego podatku może wypłacać dywidendy bez odprowadzania podatku u źródła (witholding tax).
Cypryjskie prawo podatkowe określa cztery stawki podatku VAT: standardowa stawka 15%, dwie zredukowane 8 proc. i 5 proc. oraz zerowa. Nie podlegają opodatkowaniu VAT niektóre kategorie towarów i usług takie jak: usługi pocztowe, usługi medyczne, dochody z wynajmu, sprzedaż ziemi z przeznaczeniem pod budownictwo, usługi finansowe i ubezpieczeniowe. Tamtejszy urząd skarbowy dokonuje zwrotu nadpłaty podatku VAT w okresach kwartalnych, w ciągu 40 dni od zakończenia danego kwartału. W większości międzynarodowych transakcji nie jest stosowany podatek VAT.
W systemie cypryjskim obowiązują również relatywnie niskie podatki od osób fizycznych (PIT) będących rezydentami, tzn. pozostających na wyspie ponad 183 dni. Na przykład kwota wolna od podatku PIT wynosi 10.000 funtów cypryjskich (CYP), co jest równoważne 69.000 złotym. Aby wejść w najwyższą skalę podatkową 30 proc. należy zarobić 20.000 CYP (138.000 zł).
Przedsiębiorstwa na Cyprze
Cypr jako członek Unii Europejskiej zniósł wszelkie ograniczenia dla obywateli i podmiotów gospodarczych z krajów Unii Europejskiej w zakładaniu przedsiębiorstw na swym terytorium. Każda osoba na naszego kraju będzie traktowana na takich samych zasadach, jak przedsiębiorca cypryjski.. Zagraniczni przedsiębiorcy mogą prowadzić na Cyprze działalność gospodarczą praktycznie we wszystkich sektorach gospodarki, obejmując dowolną ilość udziałów w spółkach. Ze względu na specyfikę pewnych działów gospodarki, podobnie jak w naszym kraju, są one koncesjonowane. Przykładem jest sektor bankowy, gdzie nabycie znacznej ilości akcji banku albo przejęcie nad nim kontroli wymaga uzyskania zgody Cypryjskiego Banku Centralnego.
Założenie firmy na Cyprze to nieskomplikowany proces, trwający nie dłużej, niż dwa tygodnie. Dokumenty można sporządzić w języku angielskim. Wygodnie jest powierzyć kompleksowe załatwienie wszystkich formalności, obejmujących m.in. wpis do rejestru handlowego, rejestrację podatkową oraz uzyskanie numeru ubezpieczenia socjalnego wyspecjalizowanej kancelarii prawnej. Koszt usługi kształtuje się na poziomie 2.500 euro. Taka kancelaria może w przyszłości zająć się prowadzeniem spraw spółki, a nawet prowadzeniem zarządu. W praktyce powołuje się pracowników takiej kancelarii, będącymi obywatelami cypryjskimi, do pełnienia funkcji w organach spółki, co kwalifikuje ją jako podmiot cypryjski.
Podstawowe formy działalności gospodarczej na Cyprze
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (limited company)
- Spółka osobowa (partnership)
- Oddział (branch)
- Samozatrudnienie (sole proprietorship)
<h3">Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najbardziej rozpowszechnioną formą prawną wśród przedsiębiorstw do tej pory rejestrowanych na Cyprze. Spółka ta funkcjonuje w oparciu o - wzorowane na prawie angielskim i zharmonizowane z dyrektywami unijnymi - prawo handlowe (Companies Law). Posiadaja ona osobowość prawną. Cechą tej formy prawnej jest ograniczona odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki a także możliwość uczestnictwa większej liczby wspólników. W ramach cypryjskich regulacji wyróżnia się następujące rodzaje spółek z ograniczoną odpowiedzialnością:
- Spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji.
- Spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości udziałów
Spółka publiczna (public company limited by shares) - to taka spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która może gromadzić kapitał w drodze emisji udziałów/akcji lub obligacji w publicznej ofercie, które następnie mogą być przedmiotem notowań giełdowych. Do rejestracji tej spółki wymaganych jest, co najmniej siedmiu wspólników. W swojej konstrukcji spółka ta przypomina polską spółkę akcyjną.
Spółka niepubliczna - to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie zbywalność udziałów jest ograniczona. Nie ma tu możliwości oferowania udziałów ani obligacji w ofercie publicznej. W tego typu spółce, liczba udziałowców nie może przekraczać 50-ciu.
Spółka osobowa
Nie posiada ona osobowości prawnej a jej funkcjonowanie jest oparte na wzajemnych relacjach między co najmniej dwoma partnerami. Na Cyprze występują dwa rodzaje takich podmiotów:
Spółka osobowa zwykła (general partnership) - nie posiada osobowości prawnej. Może posiadać od 2 do 20 wspólników oraz Spółka komandytowa (limited partnership) - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością części wspólników. Jest ona odpowiednikiem polskiej spółki komandytowej. Wspólnikami spółki komandytowej mogą być osoby fizyczne lub osoby prawne.
Oddział
Firmy zagraniczne mogą prowadzić działalność gospodarczą na Cyprze w formie oddziału (branch office in Cyprus), nie będącego samodzielnym podmiotem prawnym. Sposób ustanowienia Oddziału określony jest szczegółowymi przepisami - procedura nie jest zbyt skomplikowana a oddziały firm zarejestrowanych w krajach Unii, które publikują corocznie w kraju rejestracji swoje audytowane sprawozdania finansowe są zwolnione są, przy zachowaniu określonych warunków, z obowiązku przygotowania i składania wymaganych prawem, oddzielnych sprawozdań finansowych.
Samozatrudnienie
Działalność gospodarczą na zasadzie samozatrudnienia można prowadzić albo pod własnym nazwiskiem albo pod nazwą handlową (business name), która winna być zarejestrowana w Rejestrze Spółek Osobowych (Registraar of Partenrships). Prowadzący działalność gospodarczą na zasadzie samozatrudnienia odpowiada za ewentualne swoje zobowiązania całym swym majątkiem. Podejmowanie na Cyprze przez obywateli UE, a więc i przez Polaków, działalności gospodarczej w ramach samozatrudnienia nie napotyka na żadne ograniczenia dyskryminujące.
Potencjał rozwojowy
Udział obrotów z Cyprem w naszej globalnej wymianie handlowej z krajami Unii Europejskiej wynosi zaledwie 0,01 proc. W 2005 roku wartość naszego eksportu do tego słonecznego kraju osiągnęła 13,1 mln EUR i była wyższa o 22 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Ostatnie lata przynoszą zmianę struktury naszego eksportu na Cypr. W tym samym okresie sprowadziliśmy z Cypru towary o wartości 1 mln EUR. Importujemy przede wszystkim owoce cytrusowe, kamień i materiały budowlane, warzywa i procesory komputerowe. Należy przy tym zaznaczyć, że istnieje jeszcze wiele towarów cypryjskich nieznanych na polskim rynku.
Dynamika wymiany handlowej pomiędzy Polską i Cyprem oraz jej struktura wskazują, że istnieje w tym obszarze duży potencjał rozwojowy Stąd Wniosek, że interesie polskich przedsiębiorców leży niewątpliwie wykorzystanie możliwości rozwoju współpracy gospodarczej, jakie oferuje Cypr a także podtrzymanie trendu wzrostowego polskiego eksportu dla tradycyjnych i jednocześnie wprowadzanie nowych asortymentów towarowych. Polscy konsumenci zapewne zaakceptują znane wina cypryjskie, słynny ser kozi halloumi, pyszne ziemniaki, znakomite odmiany owoców cytrusowych, kosmetyki i farmaceutyki. Należy się spodziewać, że nasi importerzy dostrzegą te możliwości, co wzbogaci polski rynek i zdynamizuje współpracę - uważa Wiktor Anzelm.
Dużą szansę daje wykorzystywanie rożnych instrumentów w zakresie badania rynku, kojarzenia partnerów, promocji, udziału w targach i wystawach. Pozwoli to polskim i cypryjskim przedsiębiorcom, w szczególności z sektora MŚP, na uzyskanie dostępu i wchodzenie w nisze popytowe na obydwu rynkach .
15 razy „za", dlaczego warto robić interesy na Cyprze
1. Korzystne stawki podatku dochodowego przedsiębiorstw
2. Umowa między Polską oraz Cyprem o unikaniu podwójnego opodatkowania
3. Liberalne i otwarte nastawienie w stosunku do inwestycji zagranicznych
4. Przyjazne i stabilne warunki prowadzeniabiznesu
5. Jasne procedury administracyjne - niski poziom biurokracji
6. Rozwój gospodarczy oraz niska inflacja
7. Rozwinięta infrastruktura komercyjna
8. Dobre połączenia komunikacyjne z Polską i innym krajami
9. Niskie koszty założenia oraz prowadzenia firmy
10. Wysoki poziom lokalnych usług specjalistycznych
11. Nowoczesny system bankowy
12. Nowoczesny i transparentny, zgodny z dyrektywami UE system prawny
13. Korzystna lokalizacja geograficzna
14. Łagodny, śródziemnomorski klimat
15. Powszechnie znany i stosowany język angielski
Opracowano na podstawie danych Centrum Promocji Handlu Ambasady Cypru w Warszawie, ul. Pilicka 4 oraz Republic of Cyprus Statistical Service.