Poprzez zawarcie umowy kredytowej bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na ustalony czas określoną kwotę pieniędzy. Banki mają w ofercie różne rodzaje kredytów dopasowanych do indywidualnych potrzeb klientów.
Kredyt konsumpcyjny
Jest zaciągany przez osoby fizyczne w celu sfinansowania określonych potrzeb np. na zakup artykułów gospodarstwa domowego, odzieży, wyprawki szkolnej czy wyjazdu turystycznego. Do konsumpcyjnych zalicza się także kredyty na zakup samochodu.
W praktyce kwota kredytu konsumpcyjnego oferowanego przez banki wynosi od kilkuset do 150 tysięcy złotych a ich okres spłaty trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Zabezpieczeniem dla banku są zazwyczaj dochody kredytobiorcy. Ponadto bank często wymaga ubezpieczenia od utraty pracy i zdarzeń losowych. Czas rozpatrywania wniosku kredytowego jest stosunkowo krótki, często środki są udostępnione w tym samym dniu. Wiele formalności można załatwić przez internet lub telefon. Wysokość możliwego do uzyskania kredytu zależy od zdolności kredytowej wnioskującego i historii jego konta. Bank przeprowadza analizę, która ma na celu zbadanie, czy kredytobiorca będzie w stanie obsługiwać zadłużenie. Bank sprawdza też historię kredytową klienta w Biurze Informacji Kredytowej i ewentualnie w innych źródłach informacji o dłużnikach. Ta procedura dotyczy wszystkich opisanych tu rodzajów kredytów.
Za otrzymany kredyt kredytobiorca płaci odsetki, które mogą być stałe lub zmienne. Ponadto na całkowity koszt kredytu ma wpływ prowizja oraz inne opłaty bankowe a także ubezpieczenie.
Kredyt mieszkaniowy
Służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych osób fizycznych. Wydatki na cele mieszkaniowe mogą obejmować koszty ponoszone na nabycie mieszkania, budowę domu, a także remont lub rozbudowę istniejącej nieruchomości. Kredyt może być też przeznaczony na nabycie nieruchomości mieszkalnej na wynajem lub do dalszej odsprzedaży.
Kredyty mieszkaniowe udzielane są najczęściej na długi okres czasu, nawet na kilkadziesiąt lat. Zabezpieczeniem kredytu hipotecznego jest hipoteka, ustanawiana na rzecz banku. Jest to ograniczone prawo rzeczowe, na mocy którego bank może dochodzić zaspokojenia należności ze wskazanej nieruchomości w przypadku niewypłacalności dłużnika. W praktyce bank egzekwuje swoje prawo poprzez przejęcie i sprzedaż nieruchomości obciążonej hipoteką.
Bank udzielający takiego kredytu szacuje zdolność kredytową kredytobiorcy w długim horyzoncie czasowym. Oprocentowanie takich kredytów jest z reguły zmienne. Kredytobiorca może ponosić również inne koszty, jak: prowizja banku, koszt wyceny i ubezpieczenia nieruchomości, na której ustanowiono hipotekę, koszt ustanowienia i wykreślenia wpisu w księdze wieczystej, podatek PCC, ubezpieczenie kredytobiorcy. Nie wszystkie te obciążenia mają miejsce w każdej sytuacji ale mogą występować w dowolnej sekwencji.
Przy udzielaniu kredytu mieszkaniowego banki biorą pod uwagę wskaźnik
LTV (z ang. Loan to Value). Jest to stosunek kwoty kredytu hipotecznego do wartości nieruchomości stanowiącej jego zabezpieczenie. Od jego wartości zależy, m.in. oprocentowanie kredytu. Im LTV jest niższy, tym niższe oprocentowanie kredytu.
Zaciągając kredyt nominowany w walucie obcej należy mieć na względzie ryzyko walutowe. Pozbawionym takiego ryzyka jest kredyt zaciągnięty w walucie osiąganych przychodów.
Kredyt konsolidacyjny
Jest odpowiedni dla osób posiadających kilka kredytów a w szczególności nieradzących sobie z ich spłatą. Polega on na połączeniu kilku zobowiązań (np. kredytów, pożyczek, kart kredytowych, wykorzystanych debetów) w jeden kredyt.
Połączenie wielu zobowiązań w jedno jest korzystne dla zadłużonego, ponieważ rata kredytu skonsolidowanego jest zazwyczaj niższa niż suma wszystkich rat wcześniejszych kredytów. Klient banku oszczędza też na kosztach przelewów i czasie, łatwiej mu też zarządzać jednym zobowiązaniem niż wieloma.
Zaciągając kredyt konsolidacyjny można przy okazji wynegocjować lepsze warunki kredytowania, na przykład niższe oprocentowanie, jedną walutę kredytu, dogodny termin spłaty oraz korzystniejsze warunki zabezpieczenia. W przypadku obowiązku ubezpieczenia nie występuje kilka polis, które wcześniej mogły się wzajemnie pokrywać.
Przy negocjacji umowy kredytu konsolidacyjnego jest szansa na wykorzystanie aktualnych warunków rynkowych – innych i lepszych niż, te kiedy go zaciągano.
Obecnie wiele banków oferuje kredyty konsolidacyjne. Należy jednak wybierać tylko te, które przyniosą realne korzyści.
Kredyt inwestycyjny – przeznaczany jest na zakup akcji i obligacji. Oferują go banki za pośrednictwem podmiotów prowadzących działalność maklerską uczestniczących w ofercie sprzedaży papierów wartościowych. Kredyty są udzielane też na zakup akcji będących w obrocie na rynku zorganizowanym. Funkcjonują one w postaci odnawialnej linii kredytowej lub bank jednorazowo udostępnienia środki na zakup papierów wartościowych. Nie ma wymogu przedstawiania zaświadczeń o dochodach. Zabezpieczeniem takiego kredytu są nabywane papiery wartościowe, przy czym wymagane jest aby ich wartość w chwili udzielenia kredytu była znacząco wyższa niż kwota kredytu – w praktyce o 30%-50%. Tego rodzaju kredyty są bardzo ryzykowne, gdyż zdolność do wywiązania się z zobowiązania zależy od koniunktury giełdowej.
Karta kredytowa
Jest to karta bankowa, dla której bank wystawca określa limit wydatków na dany okres, w zależności od zdolności kredytowej klienta. Nie wymaga przy tym posiadania rachunku oszczędnościowego u siebie. Zazwyczaj otwiera specjalny rachunek dla tej karty, służący do realizacji spłat zadłużenia i kontroli wydatków i salda. Dla kart kredytowych jest ustalany czas, w którym od wygenerowania zestawienia transakcji za ostatni okres rozliczeniowy należy spłacić powstałe zadłużenie (ang. grace period). Jeżeli klient spłaci to zadłużenie w tym okresie ma zapewnioną praktycznie bezpłatną eksploatację karty. Niespłacona kwota stanowi oprocentowany kredyt. Do kart kredytowych mogą być dołączone dodatki, jak: ubezpieczenie transakcji, ubezpieczenie na życie czy bonifikaty w placówkach handlowo-usługowych. Karta kredytowa pozwala m.in. na rezerwację i płatności na hotele, bilety lotnicze i w sklepach internetowych. Przy pomocy karty kredytowej można również wypłacać gotówkę z bankomatu lub sklepach (Casback).
Kredyty dla firm
Są najważniejszymi źródłami zewnętrznego finansowania większości przedsiębiorstw. Dzięki kapitałowi dłużnemu przedsiębiorstwo może realizować inwestycje, prowadzić produkcję bez zakłóceń, wprowadzać nowe technologie i produkty oraz zdobywać nowe rynki. Kapitał dłużny pozwala na korzystanie z dźwigni finansowej oraz efektu tarczy podatkowej, bowiem odsetki od kredytu stanowią koszt uzyskania przychodów i w konsekwencji firma płaci mniejszy podatek od zysku. Wzrasta też zysk jednostkowy na akcję lub udział. Należy jednak mieć na względzie, że wraz ze wzrostem zadłużenia zwiększa się ryzyko finansowe przedsiębiorstwa.
W zależności od indywidualnych potrzeb banki oferują następujące rodzaje kredytów:
1. Kredyty na start - udzielane są przedsiębiorstwom rozpoczynającym działalność. Ze względu na brak historii kredytowej oraz zabezpieczeń takie kredyty opiewają na niskie kwoty. Bank może wymagać określonej wielkości środków własnych i solidnych zabezpieczeń.
2. Kredyty obrotowe - służące dofinansowaniu bieżącej działalności przedsiębiorstwa, np.: regulacji płatności, wypłaty wynagrodzeń pracowniczych lub zakupu materiałów do produkcji. Kredyty obrotowe - udzielane są w formie otwartych linii kredytowych.
3. Kredyty inwestycyjne - są przeznaczone na wydatki związane z realizacją inwestycji dotyczących rozbudowy własnego zakładu, np. zakupem linii produkcyjnej, technologii, maszyn, urządzeń czy licencji. Mogą być też zaciągnięte w celu do nabycia akcji lub udziałów w innych przedsiębiorstwach.
Procedury weryfikacji przedsiębiorstwa jako kredytobiorcy wymagają dostarczenia dokumentów korporacyjnych oraz informacji finansowych. Bank monitoruje sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa przez okres trwania kredytu.