Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

Jest to instytucja, której zakres zadań został określony w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Zadania Funduszu

I. Podstawowym zadaniem Funduszu jest zaspokajanie roszczeń z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych i rolników posiadających gospodarstwa rolne za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1)       na osobie, gdy szkoda została wyrządzo­na w okolicznościach uzasadniających od­powiedzialność cywilną posiadacza po­jazdu mechanicznego lub kierującego po­jazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości;
2)       w mieniu, w przypadku szkody, w której równocześnie u któregokolwiek uczestni­ka zdarzenia nastąpiła śmierć, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdro­wia, trwający dłużej niż 14 dni, a szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywil­ną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicz­nym, a nie ustalono ich tożsamości. W przypadku szkody w pojeździe mecha­nicznym świadczenie Funduszu podlega zmniejszeniu o kwotę stanowiącą równo­wartość 300 euro, ustalaną przy zastoso­waniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu ustalenia odszkodowania;
3)       w mieniu i na osobie, gdy:
a)        posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szko­dę tę wyrządzono, nie był ubezpieczo­ny obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
b)        posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szko­dę tę wyrządzono, zarejestrowanego za granicą na terytorium państwa, które­go biuro narodowe jest sygnatariu­szem Jednolitego Porozumienia mię­dzy Biurami Narodowymi - Regulami­nu Wewnętrznego, nie był ubezpieczo­ny obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, a pojazd mechaniczny był pozbawiony znaków rejestracyjnych, bądź znaki te nie były, w momencie zdarzenia, przy­dzielone temu pojazdowi przez właści­we władze,
c)        rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w jego gospodar­stwie rolnym wyrządzili szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a rolnik nie był ubezpieczony obowiąz­kowym ubezpieczeniem OC rolni­ków.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny zaspakaja też roszczenia z tytułu szkód na osobie i mieniu wyrządzone przez nieubezpieczonego posiadacza pojazdu mechanicznego, jeżeli szkoda powstała w ciągu 30 dni od dnia objęcia w posiadanie pojazdu nabytego w państwie członkowskim Unii Europejskiej , a pojazd ten ma być zarejestrowany w Polsce.

Za szkody spowodowane osobom zagranicznym, z państw, w których biura narodowe nie są sygnatariuszami Jednolitego Porozumienia między Biurami Międzynarodowymi – Regulaminu Wewnętrznego, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca odszkodowania na zasadach wzajemności.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny nie wypłaca odszkodowania tym poszkodowanym, którzy mogą zaspokoić roszczenia na podstawie umów ubezpieczenia dobrowolnego , np. AC, ubezpieczenie mienia w transporcie. W takich przypadkach Fundusz wyrównuje szkody w części nie zaspokojonej z umów ubezpieczeń dobrowolnych.

II. Do zadań Funduszu należy zaspokajanie również roszczeń osób uprawnionych w przypadku ogłoszenia upadłości albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń lub umorzenia postępowania upadłościowego, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego albo w przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń, jeżeli roszczenia osób uprawnionych nie mogą być pokryte z aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. Z obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, OC rolników i ubezpieczeń budynków rolniczych, Fundusz wypłaca 100 % należnych odszkodowań i świadczeń, a z tytułu innych umów wynikających z przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia oraz ubezpieczeń na życie, w wysokości 50 % wierzytelności, nie więcej jednak niż kwotę stanowiącą równowartość 30.000,00 EURO.

III. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może (w myśl art. 99 ustawy) udzielać zwrotnej pomocy finansowej zakładowi ubezpieczeń przejmującemu portfel ubezpieczeń obowiązkowych, (tj. ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i ubezpieczeń OC rolników) jeżeli posiadane środki własne w wysokości co najmniej marginesu wypłacalności oraz aktywa na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych nie gwarantują w pełni wypłacalności tego zakładu ubezpieczeń. Pomoc ta ma charakter pożyczki zwrotnej, a Fundusz może nabywać wierzytelności zakładu ubezpieczeń, korzystającego z pomocy finansowej, do wysokości udzielonej pomocy. Fundusz może też zbywać nabyte wierzytelności.

IV. Od 1 maja 2004 r. Fundusz pełni funkcję ośrodka informacji (w myśl art.102 ustawy) i w tym zakresie do jego zadań należy prowadzenie rejestru umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i umów ubezpieczenia AC pojazdów mechanicznych, a także gromadzenie danych zawierających informacje dotyczące uczestników zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia AC pojazdów mechanicznych.

V. Fundusz gromadzi dane dotyczące reprezentantów do spraw roszczeń każdego zakładu ubezpieczeń oraz dane organu odszkodowawczego ustanowionego w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

Udostępnianie danych

Dane zgromadzone przez Fundusz są mogą być udostępniane:

» poszkodowanemu lub uprawnionemu z prawem wglądu we własne akta szkodowe albo innemu podmiotowi, jeżeli mają oni interes prawny w uzyskaniu tych danych w związku z zaistniałą szkodą,

» Rzecznikowi Praw Obywatelskich,

» organowi nadzoru,

» zakładom ubezpieczeń

» Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zakresie dotyczącym ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów,

» Rzecznikowi Ubezpieczonych,

» Polskiej Izbie Ubezpieczeń,

» organowi prowadzącemu centralną ewidencję pojazdów drogą teletransmisji danych w zakresie dotyczącym ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów,

» sądowi lub prokuraturze, o ile są niezbędne w toczącym postępowaniu.  

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest organem uprawnionym do kontroli spełnienia obowiązku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i OC rolników.
Na podmioty nie dopełniające ustawowego obowiązku ubezpieczenia Fundusz nakłada i egzekwuje opłaty przewidziane w art. 88 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Dochody funduszu

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny czerpie dochody z następujących źródeł:

» wpłaty zakładów ubezpieczeń, prowadzących działalność w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz rolników posiadających gospodarstwa rolne; wysokość składki wnoszonej przez zakłady ubezpieczeń określa Minister Finansów,

» wpływy z opłat od osób fizycznych i prawnych, które nie dopełniły obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia,

» wpływy z tytułu roszczeń regresowych.