Otwarte Fundusze Emerytalne

Od każdego przelewu kierowanego do OFE ZUS pobiera opłatę w wysokości 0,6%. Od każdej wpłaty opłatę od składki pobiera również sam fundusz - są to kwoty zawierające się w przedziale od 4% do 7%. Składka, pomniejszona już o obie opłaty, zostaje przeliczona na jednostki rozrachunkowe. Jeżeli w dniu zakupu jednostka rozrachunkowa wybranego OFE ma wartość 11 zł a wpłata (pomniejszona o opłaty) wynosi 100 zł, wówczas do naszego  rachunku w OFE zostanie dopisanych 9,09 jednostek rozrachunkowych.

Składki te zapisywane są na indywidualnym koncie uczestnika funduszu, a towarzystwa nimi zarządzające starają się je pomnożyć. Fundusze obliczają wartość swoich jednostek codziennie, podając je do publicznej wiadomości. System obliczania jednostek rozrachunkowych jest bardzo skomplikowany, ogólnie zależy od wartości aktywów, jakimi zarządza fundusz. Gdy notowania papierów wartościowych, w jakie zainwestował fundusz idą w górę, wzrasta również wartość jednostek rozrachunkowych - i odwrotnie. Wszystkie fundusze inwestują nasze składki także na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Otwarte Fundusze Emerytalne poza wstępną opłatą od składek pobierają również tzw. opłatę od zarządzania aktywami. Na koniec każdego miesiąca odliczają z kont klientów 0,045% ich wartości (czyli rocznie 0,54% - jest to maksymalny poziom dopuszczony ustawowo, który wraz ze wzrostem wartości aktywów maleje). Nadzór nad OFE sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.

Otwarte Fundusze Emerytalne ze względu na specyficzne ich przeznaczenie są zobowiązane do inwestowania przy ograniczonym poziomie ryzyka.  Nie mogą więc lokować bez ograniczeń aktywów w ryzykowne instrumenty finansowe ani stosować niebezpiecznych strategii inwestycyjnych. Lokowanie w szczególnie ryzykowne instrumenty jest zabronione, np. w instrumenty pochodne. Normy polskiego prawa określają następujące limity inwestycyjne:

» bez ograniczeń - obligacje i inne papiery gwarantowane przez Skarb Państwa;
» 40 % - listy zastawne;
» 40 % - akcje notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, w tym akcje NFI (dodatkowy warunek: papiery notowane na rynku równoległym GPW nie mogą przekraczać wartości 7,5% aktywów);
» 40 % - obligacje komunalne dopuszczone do obrotu regulowanego;
» 20 % - lokaty bankowe i bankowe papiery wartościowe;
» 20 % - obligacje komunalne nie dopuszczone do obrotu regulowanego;
» 20 % - zabezpieczone obligacje komunalne, dopuszczone do obrotu regulowanego;
» 20 % - obligacje przychodowe;
» 15 % - jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych (TFI) - otwartych i specjalistycznych;
» 10 % - akcje dopuszczone do obrotu publicznego, ale nie notowane na GPW;
» 10 % - kwity depozytowe;
» 10 % - certyfikaty inwestycyjne emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte;
» 10 % - zabezpieczone obligacje komunalne nie dopuszczone do obrotu regulowanego;
» 10 % - niezabezpieczone obligacje spółek publicznych;
» 5 % - niezabezpieczone obligacje spółek niepublicznych, dopuszczone do obrotu regulowanego.

Saldo rachunku zostaje wypłacone po osiągnięciu wieku emerytalnego uczestnikowi funduszu. Jednak w przypadku rozwodu małżonków ulegają podziałowi, a w przypadku śmierci członka OFE są dziedziczone przez osoby wskazane przy zawieraniu umowy lub w trakcie jej trwania.

Każdy Polak, którego składki emerytalne trafiają do ZUS winien wybrać Otwarty Fundusz Emerytalny. Jeżeli tnie zrobi tego samodzielnie – wyboru dokona ZUS w drodze losowania, które jest przeprowadzane dwa razy do roku – 31 stycznia oraz 31 lipca.Na podjęcie decyzji o wyborze OFE każdy rozpoczynający pierwszą pracę ma 7 dni. W losowaniu biorą udział wyłącznie te Fundusze Emerytalne, których udział w rynku jest nie większy niż 10%. Należy zdawać sobie sprawę, że w wyniku losowania możemy trafić do funduszu, który nie osiąga zadowalających wyników zarządzania.

Członkiem OFE może zostać tylko obywatel naszego kraju, który pracuje na jej terytorium. Nie może więc odprowadzać składek do OFE Polak zatrudniony w Londynie.

Jeżeli nie jesteśmy zadowoleni z naszego funduszu możemy zmienić go na inny. Należy jednak wiedzieć, że w przypadku stażu krótszego, niż dwa lata będziemy zobowiązani ponieść opłatę transferową, nawet 200 zł. Po dwóch latach staży nie opłaty takiej niema. Zmieniając fundusz tracimy również  korzyść wynikającą ze stażu - niższa opłata za składki. Na taki bonus w nowym funduszu trzeba będzie czekać kilka lat. Ponadto jest pobierana opłata manipulacyjna za przelew pieniędzy do innego OFE, stanowiąca równowartość 4 proc. kwoty najniższego wynagrodzenia w Polsce w danym kwartale.

Jeżeli nasz fundusz źle zarządzał aktywami i osiągnął wyniki niższe o połowę od średniej stopy zwrotu wszystkich funduszy (ważonej aktywami OFE) lub też o 4 pkt. proc. wówczas korzystnie jest poczekać na dopłatę wyrównującą, którą jest on zobowiązany dokonać z własnych środków. Są one dostarczane przez właścicieli Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego. Dopiero po takiej operacji warto opuścić fundusz, jeżeli nie jesteśmy przekonani, że w przyszłości osiągnie zadowalające wyniki. Jeżeli już podejmiemy decyzję o zmianie funduszu należy wiedzieć, że wypłaty transferowe pomiędzy OFE są przeprowadzane cztery razy w roku - w ostatnim dniu roboczym lutego, maja, sierpnia i listopada. Kwota wypłaty transferowej jest ustalana na pięć dni wcześniej przed dniem tej wypłaty.

Aby wytransferować swoje środki z funduszu należy wysłać do niego specjalne pismo, zwierające następujące informacje: imię i nazwisko, adres, PESEL i NIP, seria i numer dowodu tożsamości oraz numer umowy członkowskiej . W piśmie tym należy poinformować, że w pełni świadomie zdecydowałeś się na zmianę funduszu. Należy też podać nazwę nowego funduszu, datę podpisania umowy oraz jej numer. Zdarza się, że niektóre OFE, np. Bankowy opóźniają bezprawnie transfer, wówczas należy sprawę zgłosić, jak najszybciej do Komisji Nadzoru Finansowego.

Po załatwieniu formalności należy monitorować, czy wypłata transferowa zostanie dokonana i składki wpływają do nowego OFE.