Mezzanine

Przykładem transakcji na naszym rynku jest przejęcie operatora telewizji kablowej Aster City przez fundusz inwestycyjny Mid Europa Partners. Wartość pożyczki mezzanine wyniosła 297 mln zł, przy czym transakcja całkowita opiewała na kwotę bliską 1,7 mld zł. Dziś Aster City jest nowoczesną firmą działającą w Warszawie, Krakowie i Zielonej Górze. Finansowanie mezzanine otrzymane z funduszu pozwoliło firmie na wprowadzenie nowoczesnych technologii i w efekcie zaoferowanie klientom telewizji cyfrowej oraz potrójnej usługi: telewizji, internetu i telefonu.
Zapotrzebowanie na finansowanie mezzanine będzie wzrastać ze strony dynamicznie rozwijających się przedsiębiorstw oraz funduszy private equity. Podobnie, jak dotychczas, instrument ten będzie znajdować duże zastosowanie przy wykupach lewarowanych oraz przejęciach.

Wypełnianie luk

Mezzanine wypełnia wiele luk w finansowaniu przedsiębiorstwa. Mogą one wynikać z rozbieżności przychodów i kosztów w czasie lub braku gotowości finansowej dla realizacji ambitnych planów.
Luka czasowa. To okresowy niedobór środków niezbędnych dla zrealizowania planowanych działań, jakie mogą być związane z realizacją konkretnego projektu inwestycyjnego. Na przykład producent samochodów zamierza zakupić nową linię montażową, gdyż wzrósł znacznie popyt na pojazdy. Od chwili zakupu takiej linii do jej uruchomienia może upłynąć nawet rok. Dopiero po tym okresie mogą będą pierwsze przychody. Jeżeli bank nie podejmie się finansowania projektu przedsiębiorstwo może skorzystać z finansowania mezzanine. Podwyższone odsetki, jakie będzie musiał płacić producent samochodów zwrócą się z nawiązką, gdyż nie tylko obronił on rynek własnej marki, lecz go poszerzył lub wprowadził zmodernizowany model samochodu. Finansowanie mezzanine wypełniające lukę czasową może mieć również miejsce, gdy spółka private equity chce osiągnąć szybko poziom, pozwalający na wprowadzenie jej na giełdę. W tym przypadku mezzanine może stanowić dług podporządkowany zamienny na akcje.
Luka struktury kapitałowej. Występuje w bilansie pomiędzy różnymi składnikami pasywów: kapitałem własnym, wyemitowanymi dłużnymi papierami wartościowymi, zaciągniętymi kredytami. Każdy z nich ma inny charakter, stąd efekt oddziaływania czynników makroekonomicznych na nie jest odmienny. Może to powodować, że bilans będzie wykazywać się dużą zmiennością. Mezzanine noszące cechy zarówno kapitału własnego jest w takiej sytuacji czynnikiem stabilizującym. Generalnie finansowanie mezzanine jest stosowane tam, gdzie poziom kapitału własnego w bilansie jest niski. Poprawa struktury bilansu ma pozytywny wpływ na łatwość pozyskania kredytu bankowego w przyszłości.
Luka w kapitale obrotowym. Mezzanine może być zastosowane przy finansowaniu braków kapitału obrotowego. Może okazać się, że część zapasów nie została upłynniona lub w zakładanym terminie wystąpił wzrost zobowiązań krótkoterminowych, co pogorszyło  wskaźniki płynności wyższego rzędu. Dotyczyć może to w szczególności przedsiębiorstw, gdzie sprzedaż podlega dużej sezonowości. W takiej sytuacji bank może mieć wątpliwości czy udzielić krótkoterminową pożyczkę, czy zwiększyć limit linii kredytowej. Nawet krótkotrwały brak płynności w przedsiębiorstwie może spowodować poważne problemy finansowe a także utratę zaufania kontrahentów. Rozwiązanie może wówczas przynieść finansowanie mezzanine, które dostarcza porcję gotówki i pozwala udrożnić przepływy finansowe, a nawet uratować przedsiębiorstwo.
Luka finansowania wykupów lewarowanych. Mezzanine nadaje się bardzo dobrze dla wspomagania finansowania wykupów lewarowanych. Szczególnie wtedy, gdy podmiot będący przedmiotem wykupu nie posiada wystarczającej wartości aktywów pozwalających na złożenie zabezpieczenia kredytu bankowego przeznaczonego na sfinansowanie wykupu. Może również nie posiadać odpowiedniej historii kredytowej wymaganej dla pozyskania środków dla zwiększenia kapitału, np. drodze publicznej emisji obligacji. Finansowanie mezzanine może wypełnić tą lukę.
Luka finansowania budowy nieruchomości. Banki niechętnie pożyczają pełną kwotę firmom budowlanym czy deweloperom. Środki, jakie posiada przedsiębiorstwo pochodzące z kredytów i przedpłat mogą nie gwarantować płynnej realizacji inwestycji. Przy napiętych terminach nawet chwilowy brak kasy może doprowadzić do poważnych opóźnień i strat i w konsekwencji do utraty renomy wykonawcy. Wykorzystanie finansowania mezzanine pozwala na sfinalizowanie projektu budowlanego bez opóźnień i w konsekwencji - kar umownych.

Mezzanine a giełda

Mezzanine może skutecznie konkurować z finansowaniem, jakie może dostarczyć rynek publiczny. W okresie dobrej koniunktury giełdowej łatwo o pozyskanie kapitału. Dotyczy to zarówno plasowania publicznej emisji akcji, jak też obligacji korporacyjnych. Jednak urzeczywistnienie takich planów może zając kilka miesięcy i jest kosztowne. Nie każda spółka spełnia postawione przez organa nadzoru i giełdę wymogi, czy jest wystarczająco znana na rynku aby odnieść sukces na parkiecie. Promocja i reklama przed publiczną subskrypcją lub sprzedażą akcji jest kosztowna i nie zawsze przynosi oczekiwany efekt. Warunkiem udanego debiutu jest działanie jednocześnie wielu czynników rynkowych. Wystarczy korekta na parkiecie giełdowym a przygotowywany przez wiele miesięcy projekt wprowadzenia na giełdę może zakończyć się fiaskiem.
 Od kaprysów giełdy jest uniezależnione finansowanie mezzanine. Partnerskie negocjacje między przedsiębiorstwem oraz instytucją finansową mogą w ciągu kilku tygodni doprowadzić do sfinalizowania transakcji finansowania.
Nie są ponoszone koszty reklamy związanej ze publiczną dystrybucją akcji, pracy specjalistów z dziedziny finansów i prawa, druku  i publikacji prospektu emisyjnego, opłat urzędowych, opłat giełdowych i depozytowych oraz późniejszych obowiązków informacyjnych.
W odróżnieniu od finansowani pozyskiwanego poprzez rynek publiczny, nie ma tu obowiązków upubliczniania szczegółowych raportów finansowych ani publicznego informowania o planach, wydarzeniach, czy prognozach działalności spółki. Przy zamkniętej kurtynie przedsiębiorstwo może więc realizować wybrany projekt inwestycyjny, prowadzić i wdrażać wyniki własnych prac badawczo-rozwojowych czy strategię rozwoju. Spółka niepubliczna może lepiej chronić dotyczące jej informacje przed konkurencją.
Mezzanine to również szansa dla podmiotów, które zamierzają wprowadzić akcje do obrotu giełdowego. Spółka planująca zaoferowanie akcji na rynku publicznym może nie posiadać jeszcze wystarczająco dobrej sytuacji finansowej aby efektownie zadebiutować na parkiecie. W efekcie, pierwsze notowania lub wyniki subskrypcji mogą być poniżej oczekiwań. Słaby debiut, kiedy dotychczasowi akcjonariusze sprzedają akcje oznacza dla nich niski zysk, a przecież pierwsi zainwestowali w spółkę i czekali na jej sukces wiele lat. Jeżeli w późniejszym czasie rynek zacznie lepiej wyceniać akcje to profity nie przypadną już pierwotnym akcjonariuszom lecz spekulantom giełdowym. Aby zrealizować prawdziwe „wejście smoka” niezbędny jest znaczący zasób kapitału. Będzie on przeznaczony w pierwszej kolejności na przeprowadzenie oferty IPO. Z kolei warto zainwestować w promocję i reklamę. Niejednokrotnie szeroko zakrojona i dobrze przygotowana promocja w mediach skutkowała efektownym debiutem. Dobrze przygotowana sprzedaż dotychczasowych akcji to również świetna okazja dla przeprowadzenia emisji nowych akcji. Zysk z sukcesu udanego debiutu giełdowego czy subskrypcji akcji może być satysfakcjonujący dla wszystkich stron: (i) dotychczasowych akcjonariuszy, którzy otrzymują wysoki zwrot na kapitale, (ii) spółki, zasilonej wpływami z nowej emisji akcji, które mogą być spożytkowane na jej dalszy rozwój (iii) instytucji finansowej dostarczającej finansowania mezzanine, posiadającej dużo warte akcje, warranty lub obligacje zamienne.